Opinia biegłego a sąd w sprawach medycznych

W sprawach o naprawienie szkód powstałych wskutek czynności lekarskich zwykle pojawia się potrzeba skorzystania w toku postępowania z dowodu z opinii biegłego. Jednakże trzeba pamiętać, że opinia ta jest dla sądu jedynie, rzec można, pomocą i jednym z szeregu środków dowodowych. Na problemy w uświadomieniu sobie tego nie tylko przez strony wskazuje orzecznictwo. Przykładem jest uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 19. XII. 1990 r., I PR 148/90, OSP 1991, nr 11, poz. 300, w którym zaznaczono, że opinia biegłego nie możne zastępować ustaleń faktycznych sądu, a tym bardziej przesądzać o spełnieniu przesłanek prawnych. Innymi słowy, sąd nie może „wyręczać” się ekspertyzą powołanego biegłego i próbować czynić zeń swego rodzaju asesora czy „podsędka”, nie mającego żadnego umocowania w prawie procesowym.

W sprawach o niedołożenie przez lekarza należytej staranności,wymaganej przez art. 355 kodeksu cywilnego, sąd, chociaż korzysta z opinii biegłych i to opinii dotyczących materii wysoce specjalistycznej, nie jest twierdzeniami tychże opinii związany w zakresie zastrzeżonym do wyłącznej kompetencji sądu (jurysdykcja, swobodna ocena dowodów zgodnie ze wskazaniami k.p.c.). Sąd samodzielnie musi ocenić czy została spełniona zarówno przesłanka obiektywna jak i przesłanki subiektywne zawinienia lekarza (tak choćby wyr. SN z 6. II. 2003 r., IV CKN 1763/00). Przesłanka obiektywna winy to bezprawność. Jej stwierdzenie przez sąd (por. paremię iura novit curia) jest warunkiem koniecznym by przejść do badania przesłanek subiektywnych (podmiotowych) po stronie lekarza. W ramach tych przesłanek podstawowe znaczenie ma zachowanie należytej staranności zawodowej.